Geleneksel tarımdan akıllı tarıma geçiş yaparak tarımsal üretim verimliliğini ve kârlılığını artırmak isteyen çiftçiler, geleceğe nasıl hazırlanmalı? Tabit Kurucusu ve Sosyal Girişimci Tülin Akın, yarımsal üretimin teknolojik boyutuna adapte olmak isteyen çiftçilerin 10 adımda yol haritalarını Platin’e anlattı.
İklim krizinin üretim periyotları üzerindeki etkisi ve dünya ekonomisinin gidişatı nedeni ile tarımsal üretim maliyetleri giderek artıyor. Bu noktada teknoloji ile en verimli üretimi yapmaya odaklanılmalı ve maliyetler düşürülmeli. Ancak bu yolla rakiplerle başa çıkılabilir.
Akıllı tarım teknolojileri giderek ucuzluyor ve kullanımı kolaylaşıyor. Üreticilerin bu vizyonu benimsemeleri, farkındalığı artırmak adına büyük önem taşıyor. Yakın gelecekte akıllı tarım uygulamalarını iş planına dahil etmeyen çiftçilerin oyun dışında kalacağı aşikâr. Tarımsal üretimin teknolojik boyutuna adapte olmak isteyen çiftçiler, yol haritalarını 10 adımla şekillendirebilir.
1-Erişilebilir teknolojilere odaklanın
Akıllı tarım teknolojilerini tarımsal üretim alanına uygulamak isteyen yatırımcılar, üretim aşamasında kendilerini en çok zorlayacak uygulamaları, teknoloji ile kolaylaştırmayı düşünerek hareket etmeli. Yüksek maliyetli ve zor kullanılan teknolojilerden kaçınmalı. Bu noktada neye ihtiyaç duyulduğu en doğru şekilde tespit edilmeli. Tarımsal üretimin yapıldığı kırsal bölgelerde geniş bant internete her zaman ulaşmak mümkün olmuyor. Ayrıca kablo ile cihazların birbirine bağlandığı çözümler, üretim sırasında sizi zor durumda bırakabiliyor. Bu nedenle üretim şeklinize göre hem fiyat hem de kullanım kolaylığı açısından erişilebilir teknolojiler kullanılmalı. Bu teknolojileri kullanan diğer çiftçi ve yatırımcılardan deneyimlerini paylaşmaları istenmeli. Tarım teknolojilerinden iki biçimde yararlanılabilir. Tarımsal üretimin tüm aşamaları teknoloji ile takip edilebilir ve yönetilebilir olacak şekilde teknoloji uygulamaları yapılabilir. Diğer seçenek ise üretim yaparken sizi zorlayan bölümlerin teknoloji ile desteklenerek verimliliğin ve kârlılığın artırılması.
2-Ürünün önce pazarını araştırın
Akıllı tarım uygulamalarının kaliteli ve katma değeri yüksek, özellikle yurt dışı pazarlarda yer bulacak ürünlerin üretiminde kullanılması, yatırımın geri dönüş hızını artırıyor ve yeni pazarlara ulaşma konusunda üreticilerin işini kolaylaştırıyor. yor. Ürünün önce pazarını ve geçmiş yıllardaki durumunu araştırın. Üretim yapmadan satış bağlantısı kurun. Raf ömrü çok kısa olan tarımsal ürünlerden üretime başlamayın.
3-Fırsatları doğru analiz edin
Akıllı tarım uygulamalarına sahip çiftçiler, üretim kalitelerini iyileştirirken verim kayıplarının da önüne geçiyor. Pazarlamada izlenebilirliğin öne çıkarılması, tercih edilen ürünler olmaları açısından kendi içerisinde önemli fırsatlar yaratıyor. Ürünlerinizin markalaşmasını, üretiminizin izlenebilirliğini ve akıllı tarım teknolojileri ile üretiminizde sağladığınız avantajları ön plana çıkaran bir akış belirlemelisiniz.
4-Yatırım, bakım ve veri transferi maliyetlerini hesaplayın
Akıllı tarım teknolojilerini kullanacaklar öncelikle ihtiyaçlarını en doğru şekilde belirlediklerinden emin olmalı. Bunu yapmadan teknoloji seçimini yaparlarsa yüksek bedeller ödeyerek yeterince etkin olmayan teknolojilere sahip olma riski ile karşı karşıya kalabilirler. Bitkisel üretim yapan tarımsal yatırımcılar; erken uyarı sistemleri, sulama ve gübreleme otomasyonları, elektronik zararlı tuzakları, otomatik dümenleme, hassas gübreleme, drone ile görüntüleme ve ilaçlama, uydu görüntüleri ile tarımsal üretimin takip edilmesi, sera iklimlendirme otomasyonları, akıllı cep telefonu uygulamaları gibi akıllı tarım teknolojilerini kullanıyor. Hayvancılık üretimi yapanlar ise süt sağım otomasyonları ve robotları, sürü yönetim sistemlerini erişilebilir fiyata kullanabiliyor.
Birkaç yıl içinde yapay zeka destekli karar destek sistemleri, blockchain izlenebilirlik yazılımları ile robot teknolojileri bitkisel ve hayvansal üretim yapan çiftliklerde daha yaygın bir şekilde yer alacak. Çok yakında hayatımıza girecek olan 5G teknolojisinin yanında kırsal alan düşük bant veri iletim ağı olarak kullanılabilecek MB-IOT sistemlerinin desteğinde birbirine entegre akıllı tarım uygulamaları ile tarımsal üretimi çok daha kolay hale gelecek.
Akıllı tarım teknolojilerine yatırım yapma kararı verirken ilk yatırım maliyeti kadar işletme süresince bakım onarım ve veri transferi maliyetleri gibi maliyetler de hesaplanmalı.
5- İş planınız kapsamında katma değeri yüksek ürünler üretin
Akıllı tarım yapan üreticiler, katma değeri yüksek ürünler üretmeye ve teknoloji yardımı ile elde edecekleri lezzetli ve kalıntısız ürünleri tüketiciye güvenilir gıda sunma avantajlarını iş planlarında kurgulamalı.
6-Kullanılan teknolojinin ürüne sağladığı faydaları anlatın
Pazarlama çalışmalarında kullanılan teknolojilerin ürüne yönelik avantajları, pazarlama materyallerinde detaylı şekilde anlatılmalı. Örneğin; erken uyarı sistemleri kullanan bir çiftlik, hastalık ve zararlıyı daha yumurtadan çıkmadan tahmin edebilme yeteneği sayesinde çok daha az ilaç kullanarak gıda üzerindeki kalıntı riskini minimize edebiliyor. Bu durum, güvenilir gıda ve çevre duyarlılığı olan hedef kitleniz tarafından ürününüzün tercih edilmesini sağlayabilir. Akıllı tarım teknolojilerini üretim sırasında doğru şekilde uygularsanız, ürünlerinizin izlenebilirliğini tüketicileriniz ile de paylaşabilirsiniz. Tarımsal üretimde çok önemli olan ‘erkenci ürün’, ‘güvenilir ve lezzetli gıda’, ‘tüketicinin güveni’ gibi birçok bileşen, akıllı tarım sayesinde başarılabilir.
7-Uzmanlardan destek alın
Bu konuda en sık yapılan hata, teknolojilerin enerji ve network ihtiyaçları ile üretim ergonomisine uygun seçilmemiş olması… Çokça karşılaşılan bir diğer hata ise akıllı tarım teknolojilerinin ‘bilgi üreten teknolojiler’ yerine uzman değerlendirmesi ile kullanılabilecek ‘veri toplayan’ cihazlardan seçilmesi… Bu durumda teknolojiyi alanlar, verileri anlamlandırabilen uzmanlar çalıştırmadıklarında teknolojilerinden yeterince yararlanamıyor.
8-Risk yönetimi stratejisi geliştirin
Teknolojinin, tarımsal üretimin doğal ortamından etkilenerek arızalanması ya da tamamen kullanılamaz hale gelmesi oldukça yüksek ihtimal. Bu konuda bir başka risk de var olan akıllı tarım uygulamalarının gelişen teknolojiye adapte olamaması ve yeni uygulamalarla veri alışverişi yapamaması… Tarımsal üretim yapanların akıllı tarım uygulamalarını üretimlerine entegre ederken doğru iş ortakları ile hareket etmeleri bu riskleri azaltıyor. Teknoloji üreten şirketler, başka sektörler için ürettikleri teknolojileri, ‘tarımsal üretime de uyar’ diyerek pazara sunmamalı.
9-Destek, kredi ya da fon süreçlerinden haberdar olun
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın desteklediği tarımsal üretim ve gıda işleme yatırım projelerine akıllı tarım teknolojilerini ilave ederek %50’ye varan hibeler ve faizsiz kredi avantajından yararlanmak mümkün.
10-Özel-kamu sektörü iş birlikleri ve STK bağlantılarıyla ilerleyin
Tarımsal üretimde özel sektör, kamu ve STK’ları tanımak ve çalışma modellerini bilmek son derece önemli. Bu kurumların nasıl çalıştıklarını bilerek iletişim kurulmalı. Üretimin ilgili olduğu kooperatif ve birlikler de araştırılmalı ve bilgi alınmalı. Üretimin yapılacağı bölgedeki Ziraat Odası ve Tarım İl ve İlçe Müdürlükleri ile mutlaka iletişim kurulmalı.